Build Things
Let's have fun
Build Things
Let's have fun
We beginnen om de omgeving waar we gaan brouwen goed te reinigen met gewone schoonmaak middelen, even de vloer dweilen, de aanrecht goed schoon maken, enz. Dan gaan we alle spullen die we gaan gebruiken goed schoonmaken en spoelen met een speciaal schoonmaakmiddel, meestal PURO OXI maar er zijn ook andere middelen te koop.
Pak het recept van het bier dat je wilt brouwen erbij en zet alles klaar, weeg alle ingredienten af.
Nu zijn we klaar om te beginnen.
Het brouwen van het bier bestaat uit de volgende stappen:
De eerste stap van het bier brouwen is het schroten (pletten) van de mout. Stel je moutmolen in op grof schroten. De mout mag niet te fijn gemalen zijn maar moet meer geplet worden. We willen de velletjes (kaf) heel houden, dat is later nodig voor het filteren en spoelen.
Probeer eerst een beetje mout en kijk of die grof genoeg is, zo niet stel je molen dan bij. Het moet grof zijn maar geen hele korrels bevatten. Als het de juiste grofheid heeft, schroot dan de afgemeten hoeveelheid mout.
Doe dit serieus want hele korrels geven geen smaakstoffen en suikers af en te fijn gemalen mout geeft problemen met het filteren en spoelen.
In deze stap gaan we beslag van de geschrote mout maken door deze op te lossen in water. Het oplossen van de geschrote mout in beslag noemen we maischen. Door heet water toe te voegen aan de mout breken de bestandsdelen af en zijn er meerdere enzymen actief. Elk enzym heeft een optimale werkingstemperatuur, om die reden worden er tijdens het maischproces verschillende temperaturen aangehouden.
Verwarm de hoeveelheid water zoals aangegeven in je recept in je maisketel en voeg de geschroten mout er aan toe, roer het rustig door. Kijk op je recept naar het maish schema en volg die stappen.
| Stap 1 | Stap 2 | Stap 3 |
| 52°C 30 min | 63°C 27 min | 72°C 10 min |
Hier zie je dus de temperaturen en tijden waarop je het mengsel moet laten rusten, probeer de temperatuur op de aangegeven hoogde te houden tijdens het rusten. Na 30 minuten rusten verwarm je het mengsel tot 63° Celsius en laat het dan 27 minuten rusten en verwarmt het mengsel dan tot 72° Celsius en laat het dan 35 minuten rusten.
Tip
Zet in de tussentijd een pan met de hoeveelheid aangeven water voor het spoelen op en kook deze.
Het beste en makkelijkste is om een filterkuip te gebruiken.
Schep met de beslagschep of een kan de inhoud van je maischketel over in de filterkuip, denk er aan dat het kraantje dicht is. Het laatste beetje kun je waarschijnlijk wel over gieten maar wees voorzichtig, het is heet. Spoel je maischketel schoon en plaats die onder het kraantje van de filterkuip. Laat al het wort (het vocht) uit de filterkuip lopen, schenk dan het spoelwater over de bostel (de achtergebleven mout). Schenk daarna een aantal keer met een kan wat wort over de bostel.
Als je een kleinere hoeveelheid bier brouwt, 5 of 10 liter, kun je ook een grote vergiet gebruiken om te filteren en te spoelen.
Zet dan de vergiet op een andere grote kookpan of gebruik een gisting vat met kraantje, dan kun je de wort makkelijk terug laten lopen in je schoongemaakte maishketel. Schep de wort met je beslagschep voorzichtig in de vergiet, het laatste beetje kun je voorzichtig over gieten. Nu gaan we spoelen. Pak je maatbeker en schep voorzichtig het water dat je in de vorige stap vast had gekookt en giet het rustig over de bostel, herhaal dit tot je al het spoelwater over het bostel is gegoten. Verwijder de vergiet en gooi de bostel bij het organisch afval of gebruik het als veevoeder. Je schijnt het ook nog te kunnen gebruiken om er brood van te bakken maar hoe dat werkt, geen idee.
Nu gaan we de Ph waarde van de wort meten met Ph strips, de Ph waarde kan het best liggen tussen de 5,5 en 5,2, druppel eventueel wat melkzuur in je wort om deze waarden te bereiken.
Als je een grote kookpan hebt gebruikt kun je deze op het gas zetten en de wort aan de kook brengen.
Als je een vergistingsvat of een filterkuip hebt gebruikt, laat de wort via het kraantje in de schoongemaakte maishketel lopen, het beste kun je een siliconen slang aan het kraanuiteinde vast maken met voldoende lengte tot de bodem van de maishketel, dit om te voorkomen dat er te veel zuurstof in het wort komt.
Breng de wort aan het koken en laat het de aangegeven tijd van het recept koken.
Voeg de hop en andere toevoegingen toe volgens het tijdsschema van het recept.
Door het koken van de wort is deze geheel steriel geworden, dat is mooi maar we kunnen pas de gist toevoegen als de wort is afgekoelt tot 20° a 24° Celcius. En als we de wort gaan afkoelen is deze zeer vatbaar voor bacteriën die het bier uiteindelijk een heel slechte smaak gaan geven. Daarom is het heel belangrijk om de wort zo snel mogelijk af te koelen tot 20° a 24° Celcius en zeer hygiënisch te werk te gaan, gebruik daarom alleen ontsmette spullen!! Verwijder eerst de hop en toevoeging zakjes met een steriele plastic lepel.
Het beste is om de wort te koelen met een platen of wortkoeler, sluit deze aan zoals in de omschrijving van de apparaten is beschreven en koel de wort af tot 20° a 24° Celsius.
Als je geen platen of wortkoeler hebt kun je de wort ook af koelen in bv een badkuip of een wasbak die ruim genoeg is, vul deze met zoveel mogelijk ijs en water en zet de pan met de hete wort erin en hou de temperatuur goed in de gaten, vul het ijs zo nodig aan.
Hevel de wort over in een schoon gisting vat.
Bij 20° Celsius a 24° Celsius kan de eerste dichtheidsmeting uitgevoerd worden. Werkwijze: Vul een maatglas met wort zodat de hydrometer drijft en lees de waarde af. Normaal ligt het S.G. tussen 1050 en 1100 maar dit kan licht afwijken. Schrijf het gevonden getal op samen met de datum en noteer dit als begindichtheid in het logboek.
Als het wort is overgeheveld en de dichtheid is gemeten en gecorrigeerd is, kan de gist aan het wort worden toegevoegd, vul het waterslot met water en sluit het gistingsvat af met een deksel en plaats het waterslot.
Let op
Lees op de verpakking van de gist onder welke temperatuur de gisting moet plaatsvinden en probeer deze gedurende het hele gistingsproces aan te houden!
Binnen enkele uren start de gisting en zal koolzuur ontsnappen via het waterslot.
Hou nauwlettend de gisting in het oog en zorg dat de omgevingstemperatuur gedurende de nacht niet te veel daalt.
Als er geen beweging meer in het waterslot is waar te nemen, dat is meestal na 7 tot 14 dagen, kun je de einddichtheid van je bier gaan meten. De gemeten dichtheid is de einddichtheid: voor zware bieren ± 1010-1015 voor lichte bieren ± 1005-1010. Het alcoholpercentage van het bier is te berekenen door het verschil tussen de begin- en einddichtheid te vermenigvuldigt met 0,135.
Veel thuisbrouwers lageren hun bier. Je hevelt het bier over naar een ander gistvat of een mandfles, zodat het oude gist eruit is. Dit kan de smaak van het bier ten goede komen, omdat de dode gist geen invloed meer kan uitoefenen op de smaak. Maar moet je nog een waterslot gebruiken tijdens het lageren?
Waterslot tijdens lageren?
Op deze vraag valt niet een eenduidig antwoord te geven, omdat het volledig afhankelijk is van de timing van lageren. Als je bier klaar is met gisten, kun je het overhevelen en is een waterslot niet meer nodig. Er zal namelijk geen koolzuurontwikkeling in je bier meer plaatsvinden. Hierdoor ontstaat er geen druk in het vat of de fles waarin je lagert. Ik raad aan om pas te lageren als de vergisting klaar is. En lager het bier het liefst bij een zo laag mogelijke temperatuur, 0 graden, voor een dag of 10 a 15. Een waterslot is dan niet meer nodig.
Op deze manier ontdoet het bier zich van overtollige gist. Door de lagere temperatuur lost er meer koolzuur op in het bier en worden ook een aantal ongewenste smaakstoffen verwijderd zoals o.a. Diacetyl. Om op deze wijze te lageren heb je wel een goede vergistings kast nodig, op deze site leg ik ook uit hoe je die maakt.
Je kunt het lageren ook overslaan en direct tot bottelen overgaan.
Spoel alle bierflessen goed om met water en steriliseer ze met reinigingsmiddel. Veel werk, maar noodzakelijk! Smelt 6 a 7 gram brouwsuiker per liter bier in een klein beetje water en laat dat afkoelen tot ongeveer 10° Celsius. Giet dat rustig in je vat, niet roeren, ander verstoor je de helderheid van je bier, denk om de gistafzetting in je vat. Geef het even de tijd om zich te verdelen in je vat. Een andere methode is om in elk flesje van 25cl 1.75 gram, een flesje van 33cl 2.5 gram en een flesje van 0.5 ltr 3.5 gram brouwsuiker te doen. Nadeel is knoeien en nogal een gedoe met afmeten. Sommigen vinden de eerste methode het fijnst anderen de andere, ik zou ze alle bij eens proberen om te kijken wat jij het prettigst vind. Dit alles is om een nagisting op de fles te krijgen voor meer koolzuur in je biertje. Handig is om een afvul-bottel-pijpje op je kraantje van je vat te doen. Vul dan de flessen tot ongeveer 1 centimeter van de top en doe er een kroonkurk of beugel op. Zet de flessen dan weg op een plek met een temperatuur van ± 20° Celsius voor 10 dagen om na te gisten.
Verhuis de flesjes na 10 dagen nagisten naar een koelere plek, een kelder bv of een plek waar de temperatuur zo tussen de 12 en 15 Celsius is, misschien je slaapkamer, om het bier te laten rijpen. Hoelang ze moet rijpen hangt af van het soort bier, vaak tussen de 4 tot 10 weken.
Had je al een leuk label op je flesjes geplakt? Op deze site kun je labels gratis downloaden, uitprinten, knippen en op je flessen plakken met etiketten lijm. Zorg ervoor dat bij het uitschenken de gist op de bodem van de fles niet in beweging komt zodat het bier helder blijft (uitgezonderd witbieren). Als het bier helder is, een mooie vaste schuimkraag heeft, voldoende aroma- en hop vrijgeeft en lekker smaakt is de missie geslaagd. Proost!
Soms is het voor een recept nodig om een giststarter te maken, hieronder leg ik uit hoe je dat doet.
Dit recept is voor het aanmaken van 500 ml giststarter wat voldoende is om te gebruiken in 20 - 25 liter wort. Maak de giststarter minimaal een dag voor u gaat brouwen.
| Omschrijving | Hoeveelheid |
| Erlenmeyer van 750 ml (of een fles). | 1 |
| Moutextract poeder of vloeibaar moutextract. | 30 gram |
| Pan. | 1 |
| Stop met waterslot om erlenmeyer af te sluiten. | 1 |
| Water. | 500 ml |
Tip
Maak de giststarter een dag voor je brouwdag.
Zorg er voor dat de gist actief is wanneer deze aan het wort wordt toegevoegd. De gist kan eventueel weer actief gemaakt worden door suiker of moutextract toe te voegen aan de giststarter.